Ấm tử sa cổ – “Cổ khí linh thiêng” vùng Nghi Hưng

Ấm tử sa từ lâu đã là một quốc bảo của Trung Quốc được mệnh danh là ấm pha trà ngon nhất thế giới. Với nhiều trà nhân, sưu tầm ấm tử sa cổ chính là một niềm đam mê, luôn mong muốn sở hữu những sản phẩm độc nhất vô nhị. Nếu như bạn đang kiếm tìm cho mình những thông tin quý giá về ấm chén pha trà tử sa cổ, vậy thì hãy cùng An Nhi Trà Quán theo dõi hết bài viết dưới đây nhé.

Huyền thoại về ấm tử sa cổ

Nghệ thuật uống trà đã rất thịnh hành từ đời nhà Đường – Tống, thế nhưng phải đến đời nhà Minh mới xuất hiện ấm uống trà. Người ta vẫn chưa biết chính xác ấm tử sa xuất hiện vào đời nào, thế nhưng có một sự thật là nó đã tồn tại rất lâu trên thị trường.

Theo một truyền thuyết còn đến nay thì ấm tử sa cổ đã được chế tạo cách đây 2000 năm trước. Người đầu tiên tạo trà cụ này chính là Phạm Lãi (đây chính người tình của Tây Thi).

Theo dã sử về một ngôi chùa có tên Kim Sa ở thôn Nghi Hưng, người đầu tiên chế tạo ra độc phẩm quý hiếm từ đất phù sa chính là Ngô Nghĩa Sơn – chủ trì của chùa Kim Sa.

Người có công nâng tầm nghệ thuật ấm tử sa

Mặc dù ấm tử trà tử sa cổ xuất hiện từ rất lâu, tuy nhiên người có công lớn nhất đưa ấm tử sa lên tầm cao mới phải kể đến nghệ nhân Cung Xuân. Ông đã nghĩ ra cách dùng muỗng đong trà làm cốt, sau đó dùng đất tử sa để nặn phần ấm. Lâu dần bằng tài nghệ bẩm sinh và sự am hiểu về trà nghệ ông đã tạo ra được rất nhiều “kiệt tác” về ấm tử sa. Nhìn vào ấm tử sa do nghệ nhân Cung Xuân thiết kế luôn mang vẻ đẹp của một “cổ khí linh thiêng”.

Đời sau Cung Xuân có Thời Đại Bân cũng là một nghệ nhân góp công lớn vào việc lãng mạn hóa cho một trà cụ tưởng như vô tri vô giác. Trải qua nhiều năm phát triển và được nhiều người chú ý, trong đó phải kể đến Viên Tích, Triệu Lương, Đồng Hàn….đã giúp ấm tử sa cổ Nghi Hưng vang danh Trung Quốc. Thời kỳ cực thịnh nhất của ấm trà tử sa đó là vào 2 thế kỷ XVII và XVIII.

Cách nhận biết ấm tử sa cổ đúng chuẩn

Thị trường ấm tử sa hiện nay vô cùng phong phú và đa dạng, có nhiều mẫu mã khác nhau, điều này gây khó khăn trong việc tìm kiếm một bộ ấm trà tử sa cổ. Để nhận biết được đâu là hàng thật, bạn có thể căn cứ vào một số đặc điểm mà An Nhi Trà Quan đưa ra dưới đây:

Lồi vò của ấm

Thiết kế lỗ cháy của vòi ấm vào thời nhà Minh đến thời nhà Thanh luôn là lỗ đơn, mãi về sau này (khoảng thập niên 1970) thì do ảnh hưởng bởi ấm trà Nhật Bản, ấm tử sa mới chuyển sang nhiều lỗ như 33, 5, 7 hay 9 lỗ để ngăn trà làm nghẹt vòi.

Dín men và tì vết

Trước thời Minh Vạn Lịch, các sản phẩm ấm tử sa được đưa và lò nung chung cùng với những đồ vật bằng gốm, do đó sau khi hoàn thành ấm thường sẽ xuất hiện những vết lốm đốm do men gốm bay và dính vào.

Khoét lỗ gắn vòi và quai

Để gắn vòi và quai, những chiếc ấm tử sa cổ thời Minh đều có dấu dao khoét vào thân ấm, sau đó chúng được chà nhẵn mịn, nếu bạn chú ý tỉ mỉ vẫn sẽ phát hiện được những dấu vết sần sùi tại vị trí khoét.

Vết nối phía bên trong ấm

Đời Minh những năm đầu thời kỳ, các thiết kế đều bắt chước theo công nghệ chế tạo gốm sức, theo đó các nghệ nhân sẽ ghép nối 2 phần lại với nhau để tạo thành phần thân ấm. Khi kiểm tra bạn có thể dùng tay để cảm nhận, sẽ thấy vị trí ghép nối phia bên trong trên thân ấm.

Nguyên liệu tạo nên ấm tử sa cổ

Căn cứ vào nguyên liệu làm ấm cũng có thể xác định được thời đại xuất hiện của ấm. Ban đầu đất tử sa làm ấm là những hạt to thô, sau đó mới chuyển dần sang nhỏ mịn. Ở thời nhà Minh, đất được nghệ nhân dùng chày để giã, vì thế khi nhìn kỹ sẽ thấy các hạt đất kết dính không đều, cảm giác bề mặt ấm giống như da của trái bưởi vậy. Sang thời nhà Thanh người ta dùng cối đá để xay và cuối cùng là máy xay chạy điện, vì thế mà ấm càng ngày càng trơn bóng hơn.

Căn cứ vào đặc điểm phong cách thời đại

Có lẽ đây là một yếu tố vô cùng quan trọng để nhận biết ấm tử sa cổ, bởi lẽ phong cách không thể vượt quá thời đại sản sinh ra nó. Hãy sử dụng kiến thức và kinh nghiệm của mình xem xét về các thức trang trí, công cụ thế tạo, nguyên liệu, công nghệ sử dụng để thẩm định về chiếc ấm.

Những tác phẩm không cùng thời đại sẽ sở hữu những phong cách trang trí khác nhau, những nghệ nhân không cùng thời đại sẽ sử dụng công cụ, nguyên liệu và công nghệ khác nhau, làm ra những bộ ấm tử sa khác nhau.

Địa chỉ tư vấn mua bán ấm tử sa cổ

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua ấm trà tử sa cổ, hãy tìm cho mình một đơn vị uy tín. Bởi không phải ai cũng có đủ kinh nghiệm và mối quan hệ để sở hữu được sản phẩm chính thống.

An Nhi Trà Quán được biết đến là địa điểm kinh doanh những sản phẩm phục vụ cho nghệ thuật trà đạo hàng đầu tại Hà Nội. Tại đây có những chuyên gia về ấm trà tử sa cùng với rất nhiều khách hàng “sành sỏi” về sản phẩm này. Họ sẽ giúp bạn có được những thông tin hữu ích để tìm được một bộ ấm tử sa cổ như ý.

Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo những mẫu ấm pha trà tử sa giả cổ tại quán. Các sản phẩm đều được làm từ những nghệ nhân có tay nghề cao, có sản phẩm được chọn lựa và nhập khẩu từ chính vùng đất Nghi Hưng Trung Quốc. Với rất nhiều mẫu mã, kiểu dáng, chắc chắn bạn sẽ tìm được cho mình sản phẩm ưng ý nhất.