Đại Hồng Bào – Cái tên đang gây ra nhiều tranh cãi nhất trong những tác phẩm ấm Chu nê khi có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh việc có hay không loại đất đặc biệt này. Nếu bạn cũng đang qua tâm tới vấn đề thú vị này, vậy hãy theo dõi bài viết “Khái quát về Đại Hồng Bào” của An Nhi Trà để có được cho mình lời giải đáp chính xác nhé.
Vén màn bí mật của Đại Hồng Bào
Đại Hồng Bào là cái tên người đời dành cho những chiếc ấm Chu nên có màu sắc rực rỡ. Vào thời Minh Thanh, Đại Hồng Bào chỉ được nhắc tới như truyền thuyết chứ chưa hề có sự kiểm chứng liên quan nào. Chính vì vậy, nhiều người cho loại đất Đại Hồng Bào không hề tồn tại hoặc nó đã tuyệt tích từ đầu đời Thanh.
Vậy rốt cuộc thì Đại Hồng Bào có thật hay không? Chúng có thể có hoặc có thể không, nói là không, bởi lẽ Đại Hồng Bào không có quy tắc tham chiếu nào, hơn nữa thực tế có rất nhiều người không biết tới nó thì nói gì tới việc nhìn thấy. Trong lịch sử, Chu nê còn không có tên, vậy thì lấy đâu ra Đại Hồng Bào. Nói là có, bởi Đại Hồng Bào là ấm Chu nê có màu sắc rực rỡ, trong lịch sử đã từng xuất hiện tác phẩm ấm Chu nên với tên gọi là Đại Hồng Bào. Đặc biệt, nguồn quạng Tử sa còn chưa cạn kiệt, thì sự tồn tại của Chu nê Đại Hồng Bào hoàn toàn hợp lý.
Đại Hồng Bào được tìm ra như thế nào?
Vào năm 2000, để vén màn bí ẩn Đại Hồng Bào, Lưu Ngọc Lâm đã quyết định chứng minh có sự tồn tại của loại nguyên liệu này. Theo đó, ông sử dụng kiến thức về Tử sa, dùng các công cụ đơn giản đi khắc các khu mỏ ở Nghi Hưng và các vùng lân cận để tìm Đại Hồng Bào. Cuối cùng, ông cũng tìm được loại quặng Đại Hồng Bào.
Lúc đầu nhiều người tỏ ra coi thường và không công nhận nó, tuy nhiên khi tận mắt chứng kiến những tác phẩm được làm ra từ Đại Hồng Bào không ai là không mong muốn được sở hữu bảo vật này. Cũng từ đó, Đại Hồng Bào được của mọi người trong và ngoài ngành công nhận, nhiều người không tiếc bỏ ra số tiền lớn để mua nó về.
Khái quát về Đại Hồng Bào qua đặc điểm
Để biết khái quát về Đại Hồng Bào có lẽ chúng ta nên tìm hiểu về đặc điểm của loại nguyên liệu này. Khi nói về đặc điểm của chu nê Đại Hồng Bào có thể khái quát thành 3: Ít – Khó – Thần Kỳ.
Đặc điểm đầu tiên: Ít
Ít ở đây chính là ít về số lượng, quặng Đại Hồng Bào rất hiếm, chúng thuộc Hồng nê, sau đó thuộc Chu nê và được xem là cực phẩm trong Chu nê.
Đại Hồng Bào nguyên khoáng sẽ nằm rải rác trong những tầng quặng Chu nê và không có tàng quặng đơn độc, trong mấy mét vuông đất Chu nê hay đất non cũng không tìm được mấy lạng Đại Hồng Bào.
Loại quặng Đại Hồng Bào được hình thành như sau: đất non với chất đất thuần bị phong hóa thành chu nê, sau khi bị ngoại lực tác động, rơi vào trong tầng quặng chu nê, rồi lại bị phong hóa trong thời gian dài thành “lõi quặng” chu nê. Vì vậy bề mặt của một số quặng còn dính lớp đất non màu trắng xanh, bên ngoài hình hạt (lõi), nên được gọi là hạt trong đất, kích thước nhỏ, hạt lớn cũng chỉ có đường kính 7-8cm, hạt thường chỉ 3-5cm.
Quặng Đại Hồng Bào rất quý và hiếm, trước đó chúng được tìm thấy rải rác trong một số lớp quặng non tại gần thị trấn Đinh Thục và các khu vực xung quanh. Vì Đại Hồng Bào ít quặng, không đủ số lượng để gia công bằng máy, nên thường dùng máy nghiền đá cỡ nhỏ, trộn bằng tay, để ủ mới sử dụng được.
Khái quát về Đại Hồng Bào qua đặc điểm khó
Khó mà chúng ta đang nói tới đó chính là có chế tác và khó nung. Quặng Chu nê Đại Hồng Bào có màu vàng và thuộc loại đất sét bột cát, có thành phần cấu tạo gồm hydromica, cao lanh nhiều nước, cao lanh và khoáng vật đất sét. Viện nghiên cứu gốm sứ tỉnh Giang Tô đã phân tích và đưa ra kết quả về thành phần hóa học của nó: SiO2 41.85%, Al2O3 19.84%, Fe2O3 23.22%, TiO2 0.81%, MgO 0.74%, CaO 0.87%, K2O 2.05%, Na2O 0.31%, LOI 9.78%.
Khó chế tác
Với hàm lượng SiO2 thấp hơn với phần lớn các loại đất Tử nê, giới hạn lỏng 43.3%, giới hạn dẻo 24.6%, chỉ số khả năng tạo hình 21.7, thuộc vào loại khoáng có khả năng nặn bóp cao nên tính kết dính của Đại Hồng Bào rất tốt. Chính vì vậy mà nó dễ dính vào các công cụ khi chế tác, khi tạo hình rất khó, nếu không phải là người có tay nghề tốt thì khả năng làm thành ấm rất thấp.
Khó nung
Đại Hồng Bào thuộc loại đất non, hàm lượng SiO2 thấp, tính bùn mạnh, tỷ lệ co ngót khi phơi khô và khi nung lớn, theo tính toán là khoảng 18%. Hàm lượng Al2O3 khá thấp gây ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệt độ nung, do vậy nhiệt độ nung của Chu nê Đại Hồng Bào khá thấp và phạm vi thiêu kết hẹp.
Phạm vi nhiệt độ nung của Đại Hồng Bào thường là 1130 độ – 1160 độ. Ở 1130 độ, có màu đỏ nâu, tiếng hơi trầm; ở 1150 độ, có màu đỏ đậm, tiếng khá vang; ở 1160 độ, màu đỏ thẫm, tiếng vang, bề mặt hơi thủy tinh hóa; ở 1170 độ, có màu đỏ nâu, tiếng đanh vang.
Người chế tác nếu không nắm vững về nhiệt độ lúc nung sẽ dễ bị nứt và nổ cát, dẫn tới tỷ lệ thành phẩm được làm từ Đại Hồng Bào thấp, thường chỉ thích hợp làm ấm bé.
Màu sắc của Đại Hồng Bào rực rỡ và bóng bẩy hơn những loại Chu nê khác bởi hàm lượng oxit sắt cao, nhiệt độ nung thấp cùng tác dụng trợ cháy tăng màu của những oxit khác. Có người nói màu của nó giống với màu chiếc áo mà cô dâu chú rể thời xưa mặc, nên mới gọi là Đại Hồng Bào. Mặc dù lối ví von này hơi khoa trương, nhưng cũng đã nói lên đặc điểm nổi bật của nó.
- Đất Đế Tào Thanh có đặc điểm gì? Màu sắc & thành phần?
- Lục nê là gì và những thông tin thú vị về loại quặng này
- Đất tử sa là gì? Gồm những thành phần nào?
- Phân biệt đất tử sa nguyên khoáng và đất tử sa ngoại sơn
- Khát quát về Hồng Nê và những kiến thức thú vị liên quan
- Khái quát về Chu nê
- Sơ lược về đất Thanh Thiên Nê của Nghi Hưng Trung Quốc
- Tìm hiểu về đất Đoạn Nê trong đất Tử Sa trứ danh thiên hạ
- Tìm hiểu về Thanh Thủy Nê đất thường dùng làm Ấm Tử Sa
Khái quát về Đại Hồng Bào với đặc tính thần kỳ
Mặc dù về cơ bản Đại Hồng Bài thuộc Chu nê nhưng tính cát của nó lại độc đáo hơn so với chu nê, khi nung xong sẽ có cảm giác hạt mạnh, tính thấu khí tốt.
Những tác phẩm Đại Hồng Bào được hoàn thiện khi sử dụng giai đoạn đầu, bề mặt ấm sẽ có hạt nước thấm ra, sau một thời gian dưỡng, lên nước, sẽ không có nước thấm ra nữa, cho thấy tính thấu khí của nó rất tốt. Nếu là ấm đất tử sa không được xử lý đặc biệt, rất khó để làm được điều này.
Chu nê Đại Hồng bào cho hiệu ứng thay đổi màu sắc rất độc đáo, khi đổ nước sôi vào ấm sẽ dần đậm màu hơn, lượng nước cho vào càng nhiều thì màu sẽ càng đậm, nước đầy thì cả ấm sẽ cho mày đỏ thẫm, đổ nước đi màu ấm sẽ trở lại ban đầu.
Trên đây là một số khái quát về Đại Hồng Bào, hy vọng sẽ giúp bạn giải đáp được câu hỏi về sự tồn tại của loại nguyên liệu Chu nê đặc biệt này. Nếu có hứng thú với nghệ thuật trà đạo và những tác phẩm trà cụ Tử Sa đặc sắc mời bạn ghé An Nhi Trà để cùng “đàm đạo” với những trà nhân nhé.