Ấm Tử Sa vang danh được chế tạo bởi loại đất Tử Sa huyền thoại từ đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân. Đất Tử Sa có nhiều loại khác nhau, vì thế một trong các cách phối trộn đất của Tử Sa phải để đến phương pháp đất phối đất, hiện đang được sử dụng khá phổ biến. Cụ thể cách phối trộn đất này như thế nào, mang đến ưu điểm gì đặc biệt, mời bạn cùng An Nhi Trà khám phá trong bài viết dưới đây.
Sự ra đời của đất phối đất – một trong các cách phối trộn đất của Tử Sa
Trước đây, các nghệ nhân thường sử dụng “đất tử sa thuần tính đơn nhất” để chế tạo Ấm Tử Sa Nghi Hưng. Người làm ấm sẽ chỉ sử dụng quặng nguyên khoáng đơn thuần để tạo ra đất Tử Sa thuần tính đơn nhất, không sử dụng thêm chất tạo màu và cũng không dùng thêm loại đất nào khác trong quá trình làm.
Tuy nhiên, do đặc tính của các loại đất Tử Sa thuần tính đơn nhất có sự khác nhau, trong đó có một loại rất thô, độ dẻo của đất kém, dẫn đến trong quá trình chế tác gặp nhau khó khăn, thành phẩm không đạt yêu cầu, gây ảnh hưởng tới thẩm mỹ cũng như chất lượng của ấm.
Nhận thấy vấn đề cần phải được khắc phục, vì vậy các nghệ nhân đã nghĩ ra một phương án là pha trộn đất tử sa thuần tính đơn nhất với loại đất có độ dẻo tốt. Điều này sẽ giúp tăng khả năng tạo hình cho đất, hỗ trợ nghệ nhân có thể vừa thỏa sức sáng tạo lại vừa đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ cho ấm. Và từ đó, phương pháp “đất phối đất” ra đời, khắc phục những nhược điểm khi sử dụng “đất tử sa thuần tính đơn nhất”.
Xem thêm: Ấm Tử Sa trải qua mấy lần nung để thành sản phẩm trứ danh
Đất phối đất trong làm ấm tử sa được thực hiện như thế nào?
Đất phối đất là phương pháp phối trộn hai hoặc nhiều loại đất Tử Sa khác nhau vào nhau theo một tỉ lệ nhất định để đạt được một hỗn hợp đất có tính chất và màu sắc mới. Ví dụ: sử dụng đất hồng lê và lục nê phối trộn lại với nhau để tạo nên một loại đất mới có màu vàng óng.
Cách phối trộn đất Tử Sa này có thể bù đắp khuyết điểm mà phương pháp sử dụng mình đất tử sa thuần tính đơn nhất không thể đạt được, đồng thời đáp ứng được tối đa nhu cầu của sự thay đổi trong kỹ thuật thiết kế và quá trình làm ấm của các nghệ nhân. Ví dụ: khi làm ấm Tử Sa với nguyên liệu chính là đất chu nê, người nghệ nhân sẽ phải phối trộn thêm một lượng thích hợp đất hồng nê vào trong chu nê để giảm tỷ lệ co ngót biến dạng của phôi ấm, đồng thời giúp tăng tỷ lệ cho thành phẩm.
Trong số những loại đất Tử Sa sẽ có một số đất cần mức nhiệt thiêu kết cao, và người làm ấm sẽ sử dụng phương pháp đất phối đất, dùng loại đất có mức độ kết tinh cao phối trộn cùng để giảm mức nhiệt nung, cũng như thay đổi màu sắc của ấm thành phẩm và tăng khả năng tạo hình của đất.
Xem thêm: Phân biệt Ấm Tử Sa toàn thủ công và bán thủ công
Những nghệ nhân ứng dụng đất phối đất đầu tiên là ai?
Theo cuốn “Dương Tiện Danh Hồ Hệ”, các nghệ nhân sống vào cuối đời nhà Thanh đã nắm được cách pha phối giữa các loại đất Tử Sa tự nhiên với nhau. Nghệ nhân làm ấm Từ Hữu Tuyền đã từng phối ra nhiều loại màu đất như hải đường hồng, chu sa tử, định diêu bạch, lãnh kim hoàng, đạm mặc, trầm hương, thủy bích…mang tới sự phong phú, đa dạng và kỳ diệu cho những tác phẩm Ấm Tử Sa.
Yếu tố quyết định hiệu quả khi sử dụng cách phối trộn đất với đất của Tử Sa
Phương pháp đất phối đất bản chất là dùng những loại đất Tử Sa tự nhiên để pha phối với nhau nhằm mục đích tăng ưu điểm của loại đất này và hạn chế ưu điểm của loại đất khác, mang đến sự tối ưu hóa cho tính chất của đất.
Trong đó, phẩm chất của loại đất dùng để phối sẽ quyết định đến tính hiệu quả đạt được cuối cùng sau khi phối xong. Người pha đất không phải pha theo cảm tính mà đó là cả một quá trình tìm tòi sau một thời gian dài mới đưa ra được một tỷ lệ pha phối phù hợp. Căn cứ vào nhu cầu và đặc tính của đất mà người nghệ nhân sẽ sử dụng mỗi loại đất với một lượng vừa đủ. Điều này đòi hỏi những kiến thức và kinh nghiệm nhất định mới có thể đạt được hiệu quả cao nhất. Bởi lẽ có nhiều người đã thử dùng các loại nguyên liệu khác để pha phối ra đất tử sa, nhưng không thành công.
Xem thêm: [Bật mí] Cách nuôi dưỡng ấm tử sa chuẩn nhất
Hiện nay, với sự phát triển của nghệ thuật làm ấm tử sa, cùng với nhận thức của mọi người về đặc tính của đất và kỹ thuật nung ấm nâng cao, phạm trù đất phối đất đã và đang ngày càng mở rộng. Nhiều công thức phối được ra đời, mang đến sự phong phú, đa dạng và độc đáo cho Ấm Tử Sa vang danh.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin về một trong các cách phối trộn đất của tử sa: đất phối đất mà An Nhi Trà muốn chia sẻ đến cho bạn. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp làm ấm Tử Sa đặc biệt này. Khi cần tham khảo thêm thông tin hay có nhu cầu mua Ấm Tử Sa chính hãng bạn có thể liên hệ với An Nhi Trà để được các chuyên gia tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé.
Xem thêm các tin tức khác tại đây