Đất tử sa vùng Nghi Hưng Trung Quốc được mệnh danh là “Tử sa chi phỉ thúy” là nguồn nguyên liệu hiếm có vô cùng quý giá tựa như ngọc bích “phỉ thúy”. Điều này đã được chứng minh là danh bất hư truyền qua những giá trị mà loại đất này tạo nên khi sử dụng để chế tác ra các loại đồ gốm mà tiêu biểu nhất chính là dòng ấm tử sa Nghi Hưng “trứ danh”. Trong đó, phải kể đến loại đất tử sa được đánh giá có phẩm chất tốt chính là Thiên Thanh Nê. Sau đây An Nhi Trà sẽ cung cấp cho các bạn một số thông tin sơ lược về đất Thiên Thanh Nê.
Tìm hiểu đôi nét về đất tử nê
Thiên Thanh Nê thuộc vào loại đất tử nê – tam đại chủng loại lớn của gốm Nghi Hưng, được sử dụng phổ biến nhất. Đây cũng là loại đất được phát hiện sớm nhất để tạo nên những thành phẩm đồ gốm thương hiệu Nghi Hưng. Và trước khi tìm hiểu khái quát sơ lược về đất Thiên Thanh Nê chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đôi nét về loại đất tử nê.
Đất tử nê là nguyên liệu phổ biến và hơn 80% gốm sứ Nghi Hưng làm từ loại đất này. Tử nê có có màu sắc bên ngoài là sắc tím chủ đạo là loại đất sét màu sắc đậm nhạt lẫn lộn. Đất tử nê được lấy làm đại diện tiêu biểu cho đất sét tử sa Nghi Hưng có tổ chất ưu tú để chế tác ấm tử sa, trải qua thời gian ngâm dưỡng sẽ có được vẻ đẹp sáng bóng, tươi mới sâu sa, ôn nhuận xứng danh “tử vương kim sa”.
Đặc điểm của đất tử nê là tính dẻo cao, thành phần cấu tạo khoáng chất tự nhiên mang đến tính tạo hình cực tốt có thể tạo hình rồi nung thành đồ gốm sứ tử sa vô cùng đa dạng về kiểu dáng.
Phân loại đất tử nê
Dựa vào màu sắc và đặc điểm đất tử nê được chia thành các loại sau:
+ Thiên Thanh Nê: Là loại đất đứng đầu được gọi là danh xưng cực phẩm trong Nê cực kỳ hiếm gặp.
+ Đế Tào Thanh do đặc điểm ở vị trí tầng đáy của đất Tử Nê nên chia thành Nê già và Nê non. Chất khoáng thường ở dạng miếng, chắc nịch, có mầu tím nâu, có lấm tấm những hạt màu xanh lục sau khi nung chuyển thành màu tím đỏ.
+ Thanh Thủy Nê có màu tím nâu, trong đất có chứa những hạt mica nhỏ, thường ở dạng cục chắc nịch. Chất khoáng thường thể hiện ở dạng những hạt hoặc vân mầu xanh lá nhạt sau khi nung chuyển thành màu tím đỏ sẫm. Trường hợp nung ở nhiệt độ cao sẽ ra mầu tím đen, hoặc xanh sẫm.
+ Tử Nê Phổ Thông: Sử dụng chất quặng Tử Nê, thêm một chút MnO2 (Oxy Mangan) sau khi chế luyện sẽ thành.
Sơ lược về đất Thiên Thanh Nê
Nội dung tiếp theo chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu về loại đất Thiên Thanh Nê. Trước tiên nguồn gốc xuất xứ của loại đất này được ghi trong cuốn “Dương Tiện minh hồ hệ” – cuốn sách về tử sa Nghi Hưng được viết vào cuối thời Minh như sau: “Thiên thanh nê xuất Lễ Dã đào chi biến ám can sắc”. Nghĩa là đất Thiên Thanh Nê có nguồn gốc từ vùng Lễ Dã, nung ra có màu gan tối. Địa danh Lễ Dã có vị trí ở gần dãy Hoàng Long Sơn, nay là khu vực mỏ Đại Thủy Đàm.
Vậy tại sao loại đất này lại có tên là Thiên Thanh Nê? Để trả lời câu hỏi này cần phải tìm hiểu sơ lược về đất Thiên Thanh Nê để hiểu được đặc điểm, tính chất của nó.
Đặc điểm của đất Thiên Thanh Nê
Trong cuốn “Nghi Hưng tử sa khoáng liệu” có ghi chép lại Thiên Thanh Nê thuộc nhóm đất Tử nê có chất quặng đều và mịn, hơi cứng, dễ vỡ và hàm lượng mảnh mica màu trắng rất ít. Bề mặt có những đường vân như trên vỏ loài nhuyễn thể, có những mảng màu trắng như sáp (những mảnh này sau khi nung sẽ thành những chấm trắng). Bề mặt cắt có màu tím đen ánh hồng do thấy màu của loại quặng này giống nguyên liệu để nhuộm màu thiên thanh, nên mới đặt tên là Thiên Thanh Nê.
- Tìm hiểu về đất Đoạn Nê trong đất Tử Sa trứ danh thiên hạ
- Tìm hiểu về Thanh Thủy Nê đất thường dùng làm Ấm Tử Sa
- Khái quát về Đại Hồng Bào – Tác phẩm đặc sắc nhất của Chu nê
- Đất Đế Tào Thanh có đặc điểm gì? Màu sắc & thành phần?
- Lục nê là gì và những thông tin thú vị về loại quặng này
- Đất tử sa là gì? Gồm những thành phần nào?
- Phân biệt đất tử sa nguyên khoáng và đất tử sa ngoại sơn
- Khát quát về Hồng Nê và những kiến thức thú vị liên quan
- Khái quát về Chu nê
Sơ lược về đất Thiên Thanh Nê qua tính chất
Tính chất của loại đất này sau luyện mịn màng, khả năng tạo hình tốt, phổ nhiệt khi nung rộng. Nhiệt độ nung thường từ 1160 – 1210 độ C sau khi nung có màu gan lợn đậm, bề mặt như lê bì, sắc màu phong phú tinh tế. Nhiệt độ nung thích hợp để cho màu thiên thanh là khoảng 1210 độ c, nếu nung ở nhiệt độ 1170 độ sẽ cho màu vàng nâu, có chút gì đó hơi xanh, như là màu của lão đoạn nê tiết diện thô ráp, âm thanh không sắc bén.
Thiên thanh nê có tính ổn định cực tốt, cho nên thành phẩm bị mất khi nung cũng cực thấp, chỉ vào khoảng 0.07%. Màu của thiên thanh nê sau khi nung thành biến hóa tựa như màu của lão đoạn nê, vừa như thanh hôi nê. Thành phẩm từ Thiên Thanh Nê thuần chất cho cảm giác rõ nét, trong xanh có xanh thẫm nếu sử dụng và dưỡng ấm tử sa một cách tỉ mỉ trong thời gian dài sẽ ngày càng xanh thẫm xanh biếc mang đến cảm giác tươi mới mà có linh khí. Vì vậy Thiên Thanh Nê là một trong những loại quặng tử sa có phẩm chất tốt nhất.
Trên đây là những thông tin sơ lược về đất Thiên Thanh Nê hy vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích.