Tìm hiểu về Đất Đoạn nê trong Đất Tử Sa

Ấm tử sa Trung Quốc nổi tiếng trong nghệ thuật trà đạo từ bao đời này trải qua biết bao nhiêu thăng trầm của thời gian và hiện tại nó vẫn khẳng định được vị trí số 1 mà không một ấm trà nào có thể so sánh được. Bí quyết tạo nên thương hiệu “trứ danh” của ấm tử sa chính là loại đất đặc biệt chỉ có tại vùng đất Nghi Hưng. Trong bài viết hôm nay An Nhi Trà sẽ cùng các bạn tìm hiểu về đất Đoạn nê – một trong ba loại đất lớn trong tử sa Nghi Hưng.

Tìm hiểu về đặc điểm, tính chất của đất Đoạn nê

Chúng ta sẽ bắt đầu tìm hiểu về đất Đoạn nê với câu hỏi mà rất nhiều người đều quan tâm đó chính là đất Đoạn nê là gì? Đất Đoạn nê có tính chất gì? 

Đoạn nê là gì?

Xung quanh về xuất xứ nguồn gốc của đất Đoạn nê có rất nhiều ý kiến và quan điểm khác nhau. Có người cho rằng giữa núi Hoàng Long và Thanh Long có núi Đoàn Sơn và loại đất này có nguồn gốc từ núi Đoàn Sơn nên gọi là Đoàn nê. Nhưng lại có người nói rằng loại khoáng đoàn nê sau khi nung phần lớn thể hiện màu gấm vóc vàng nên gọi là đoạn nê.

Tuy nhiên thực chất Đoạn nê là tên gọi mà người bây giờ dùng cho loại đất nung ra có màu ngả vàng nhạt mà không phải để chỉ một loại đất cụ thể nào cả. Đất Đoạn nê của Hoàng Long Sơn được phân bố chủ yếu giữa tầng lục nê và tử nê vì vậy nó là một loại khoáng cộng sinh giữa lục nê và tử nê, có cùng đặc tính giữa lục nê và tử nê.

Tìm hiểu về Đoạn nê có tính chất gì?

Màu sắc của đất nguyên khoáng có màu tro nhạt, xanh lục nhạt, xanh tro kèm nâu, trăng tro kèm xanh hoặc các đốm màu hồng được cấu tạo theo từng lớp hoặc từng khối với kết cấu chặt chẽ nhưng không cứng.

Đất Đoạn nê ở những khu vực quặng khác nhau, lớp quặng khác nhau sẽ có phẩm chất và tính chất khác nhau nguyên nhân là do ảnh hưởng của điều kiện địa chất, điều kiện hình thành quặng. Bên cạnh đó sự khác nhau trong tỷ lệ đất, nhiệt độ nung cùng số lần nung cũng sẽ khiến cho màu sắc của thành phẩm sau khi nung khác nhau.

Để tạo nên những tác phẩm hoàn hảo từ đất Đoạn nê không hề đơn giản bởi Đoạn nê rất khó nung nếu nung không đạt sẽ khiến cho sản phẩm có cảm giác bị “đen bẩn” hoặc nứt. 

Ngoài ra đất đoạn nê có một số điểm hạn chế đó là hàm lượng kali oxit và natri oxit trong đất thấp, khả năng hòa tan kém dẫn đến độ thiêu kết không cao. Đồng thời mức độ thủy tinh hóa thấp nên màu sắc thường khô, không mỡ màng và hiệu quả nuôi ấm không được nhanh, rõ như đất tử nê, hồng nê.

Phân loại đất Đoạn nê

Một trong những thông tin khi tìm hiểu về đất Đoạn nê không thể bỏ qua đó chính là khám phá xem loại đất này được phân loại như thế nào? Đất Đoạn nê được chia làm 2 loại là:

+ Đoạn nê thuộc bạch nê

+ Đoạn nê thuộc quặng cộng sinh

Ngoài ra căn cứ vào đặc điểm bề ngoài của đất nguyên khoáng có thể chia thành: lục nê, bạch mai tử, chi ma đoạn nê…

Còn nếu căn cứ vào màu sắc thành phẩm sau khi nung để phân loại thì có thể chia thành: mễ hoàng đoạn nê, thanh đoạn, lão đoạn nê, kim hoàng đoạn nê…

Màu sắc của đất Đoạn nê sau khi nung

Nội dung tìm hiểu về đất Đoạn nê tiếp theo chúng ta sẽ cùng khám phá về màu sắc của loại đất này. 

Nhiệt độ của đất Đoạn nê khoảng từ 1170 đến 1200 độ và nhiệt độ này thường cao hơn so với đất hồng nê nhưng lại thấp hơn đất tử nê. Hơn nữa trong đất Đoạn nê hàm lượng sắt khá thấp chỉ khoảng 2% nếu sắt cao hơn 2% thì màu sẽ vàng đậm hơn. Màu sắc sau nung của đất đoạn nê sẽ biến đổi từ màu vàng nhạt sang màu vàng đỏ, vàng đậm và nâu vàng. 

Đoạn nê nhóm bạch nê 

Đoạn nê nhóm Bạch nê có lượng sắt thấp hơn nên nung ra có màu xám trắng, có chiều hướng thay đổi sang màu xám, màu xám ánh xanh. 

Loại đất Mễ hoàng đoạn hay Bổn sơn sục có hàm lượng sắt phù hợp nên sau khi nung có màu vàng nhạt, chiều hướng thay đổi là từ vàng nhạt sang vàng, vàng đậm, vàng ánh xanh.

Đất Đoạn nê trong nhóm cộng sinh

Đất Đoạn nê trong nhóm cộng sinh do gần với tầng tử nê nên chịu ảnh hưởng sâu sắc của tầng đất tử nê có lượng sắt khá cao. Màu sắc sau khi nung có thể là ánh hồng nhạt, chiều hướng thay đổi sang màu nâu, nâu vàng và cũng được gọi là lão đoạn nê.

• Tìm hiểu về Thanh Thủy Nê đất thường dùng làm Ấm Tử Sa
• Khái quát về Đại Hồng Bào – Tác phẩm đặc sắc nhất của Chu nê
• Đất Đế Tào Thanh có đặc điểm gì? Màu sắc & thành phần?
• Lục nê là gì và những thông tin thú vị về loại quặng này
• Đất tử sa là gì? Gồm những thành phần nào?
• Phân biệt đất tử sa nguyên khoáng và đất tử sa ngoại sơn
• Khát quát về Hồng Nê và những kiến thức thú vị liên quan
• Khái quát về Chu nê
• Sơ lược về đất Thanh Thiên Nê của Nghi Hưng Trung Quốc

Để làm phong phú thêm màu sắc ngoài của đồ Tử Sa ngoài gia công riêng từng loại nê có thể dùng thêm công nghệ nê phối nê, dải sa, điều sa…sẽ giúp cho màu sắc thêm đa dạng, phong phú và cực kỳ bắt mắt. Dùng vật oxy hóa để phối chế Dân quốc hựu, Hắc liệu…và để thành phẩm trong hộp kín bỏ thêm gỗ vụn, vỏ trấu, bột than đá mịn…cho đầy hộp rồi nung đốt ấm “ủ tro” sẽ tạo nên sự độc đáo, mới lạ.

Như vậy chúng ta đã vừa cùng nhau tìm hiểu về đất Đoạn nê để biết được những đặc điểm, tính chất cùng với màu sắc sau khi nung để có thể phân biệt với các loại đất khác trong tử sa Nghi Hưng.